Edebiyatê ma (Edebiyatımız)

Xususiyetê isunun vêrin ınawag, kulturê yıni piyabi. Edebiyat; – xususiyetıdı zi şiyir; – miyun wuertê ına waziyetê vêrinuni da xuır ca vinena. Edebiyat gun duna cêmyet, o ınê zi, newıra pê vıraştış zun ana ca. Ina yow wazyeta pila. Nêtcewa zahf pilê ına wazyetı zi, vera asimilasyoni da wındertışê yêwa.

Edebiyat kumyow cêmyetıd wırazyenase, qimêt kulturê yin ow qimêt itikatê yinır bena ze yow ıeyni (rêyı muejnena cı). Ina wazyetı zi , newura pê vıraştiş zun ana ca. Edebiyat, yow letê huviyetê mawaz. Edebiyat, tarixunra hıetana êr, biyawa sebêp bedılnayiş cemiyet o devrimun pilun. Ina mesladi, çow nişkenu têsir edebiyat çımun vera bıerzu kışt. Mesela; Kum devrim Fransa’di êşkenu têsir J.J. Rousseau’w bıerzu kışt?

Piyori Cêmiyêti, şayirun xuı kêni pil (qimet duni cı). Sêninıg miyun piyorê cêmiyetunıdi şayir êstise, miyun Qurd’undız zahf şayirêkê pil êsti. Çıtaraw çow nizunu hama, ma zafiyê yini nişinasneni (ma nizuni yin kumi). Ina xuwser yow meslawa pila o derda gruna. Piyorê yini nibiz zi, her kıes tenıka şayirun mıntıqê xuı şınasnenu. Ina waziyetıdi, gışte devlatag ma hê tê cüyeni, gışte siyasetê ına dewlet tedı estawa. Hama bie-çariyêyê isunun ma, ına waziyetıd biyawa serlıng. Otirowuıg, ğem yinız niyuw.

Bie şêk, Ehmedê Xanî, Melayê Cizîrî, Feqiyê Teyran şayirêkê pilê. Hama edebiyatê Qurd’uni, têna yinra nipersiyena. Ma kıarê edebiyat têna yinıd bımuejinse, ına bena yow neheqi. In qêdı yow vatış, qimet edebiyatê ma ana wuar. Bie ın edebiyatkarun mawra pê Mesela Qane, Fayîq Bêkes, Nalî, Nari, Mehwî, Melayê Aşiq, Hemdi Sahib Qeran, Ehmed Muxtar Caf, Dildar, Kurdî, Hêjar, Hêmin, Mewlewî Kurd, Pîremêrd, Hecî Qadirê Koyî, Mesturê Xanimî Erdelanî wo zê Xanayî Qûbadî’y hama zahf şayirêkê mayi pil êsti.

Ini piyorê êhli edebiyatê ma, her yowyêyin qê mari, yow cewherêkowo pilu. İnşalla ına neslê mara zi, zê ın êhli edebiyatê mawê wêrinun, zaf têni vêjyêni.

Şıma bımuni xêr.

Toplumların en önemli hususiyetlerinden/yapıtaşlarından biri de ortak kültürdür. Edebiyat -özelde de şiir- bunun tam merkezinde yer alır. Edebiyat toplumsal hayata canlılık katar ve bunu da dili yeniden yaratarak başarır. En dönemli sonuçlarından biri de asimilasyona engel olmasıdır.

Edebiyat, yapıldığı toplumun kültürel değerlerine, ananelerine, inançlarına, kısaca toplumsal gerçeklerine ayna tutar. Edebiyat, dili güçlendirir. Edebiyat kimliğimizin bir parçasını oluşturur. Edebiyat tarih boyunca büyük toplumsal dönüşümlere ve devrimlere neden olmuştur. Bu konuda oynadığı rol asla görmezden gelinemez. Örneğin J.J. Rousseau’nun büyük Fransız Devrimi için anlamı tam olarak budur.

Her halk kendi şairlerini yüceltir. Kürtlerin de pek çok değerli şairi olmuştur ama maalesef pek azı herkes tarafından bilinmektedir. Bu başlı başına büyük bir sorun, büyük bir derttir. Herkes sadece kendi yöresi veya bölgesinin şairlerini -tamamını da değil- bilir. Bunda, yaşadığımız ülkelerin yürüttüğü bilinçli politikaların payı vardır. Ama insanlarımızdaki biçarelik belirleyici olmuştur. Öyle ki merak dahi etmemektedirler.

Hiç kuşkusuz Ehmedê Xanî, Melayê Cizîrî, Feqiyê Teyran Edebiyatımız ‘ın büyük şairlerindendir. Ancak Kürt edebiyatı onlardan ibaret değildir. Kürt edebiyatını onların yaptıklarından ibaret saymak haksızlık olur. Bu, edebiyatımızı küçümsemektir. Mesela Qane, Fayîq Bêkes, Nalî, Nari, Mehwî, Melayê Aşiq, Hemdi Sahib Qeran, Ehmed Muxtar Caf, Dildar, Kurdî, Hêjar, Hêmin, Mewlewî Kurd, Pîremêrd, Hecî Qadirê Koyî, Mesturê Xanimî Erdelanî, Xanayî Qûbadî ve daha niceleri çok büyük şairlerimizdendir.

Bu Edebiyatımız ın neferlerinden her biri bizim için birer cevherdir.İnşallah şuandaki insanlarımızdanda eski edebiyatçılarımız gibi bir çok kişi çıkar.

Kalın sağlıcakla.