Zazakivaj

Qur'un

Qur'un

Zazaki Meal Qur'un, dunyadi tênika sitê madi esta. Ez wazenag simazi past bidi ma...

Bajar

Bajari Zazayun

Bunên Zazêy ma Tirkiye’di kumcadi cuwyên? (Bingöl-Diyarbakir-Dersim-Kayseri-Urfa-Malatya Elazig...)

zwun

Zun Zazayun

Zun ma ser, zahf chik nisyow. Hama inig nisyê, inunra yowyê yiz zi yow binun nitepsêni...

SerpelZazaki MealZun ZazakiMaqalêyi mıMedyaDerhıeq Qur'un'ıdZazaki Xutbê

Zazakisozluk.com

Qê Ferhengê Zazaki Buniyên Hêt Raştra >>>

ONLÌNE- FERHENGÊ ZAZAKÌ

İrani Diller

Posted by
/ / Leave a comment

Belgelendiği zaman zarfı ve kullanılan yazı çeşidi

Lecoq 1989, Prof. Dr. Jost Gippert 1996
(Türkçe’ye çeviri: Asmêno Bêwayir)

DOĞU-İRANİ BATI-İRANİ
Eski İrani Diller(Belgelenen çağdanAkamenit çağına kadar)
Avesta Dili: M.Ö. 10. – 5. yy. ?
Kuzeydoğu-İran? Avesta yazısıSakça-İskitçe-Sarmatça:sadece isimler belgeli (Herodot)
       KUZEYBATI-İRANİ:Medce:
Kuzeybatı-İran; sadece Eski Farsça’nın           „medizm“lerinde
Orta İrani Diller(Büyük İskender’denİslamlaşma çağına kadar)

Arami Alfabesinden türeme alfabeler

    GÜNEYBATI-İRANİ:Eski Farsça: M.Ö. 6.-4.       yy.Güneybatı-İran; Eski Farsça çivi yazısı
KUZEYDOĞU-İRANİ:Alanca:Karadeniz’in kuzeyinde; sadece isimler
Soğdca: M.S. 4.-10. yy.
Doğu-Özbekistan, Tacikistan, Kırgızistan
Harzemce: M.S. 2.-12. yy.
Batı-Özbekistan; öz alfabe, sonradan Arap alfabesi
Baktrice: M.S. 2. yy.
Kuzey-Afganistan, Sovyetler Birliği; Yunan alfabesi
KUZEYBATI-İRANİ:Part dili: M.Ö. 1.yy. – M.S. 3. yy.Kuzeybatı-İranGÜNEYBATI-İRANİ:Orta Farsça: M.Ö. 4. yy. – M.S. 9. yy.

Güneybatı-İran
KUZEYBATI-İRANİ:Gurgan (Hyrkan, Cürcan) Grubu:
Beluçça, Sengserce; Goranca, Zazaca (Dımıli)
Karman Grubu:Kürtçe: 11. yy.’dan sonra Arap, Kiril ve Latin alfb.
Merkez lehçeleri (İsfahan çevresinde)
Sivendce (Şiraz’ın kuzeyinde)

GÜNEYDOĞU-İRANİ:Sekçe: M.S. 7.-10. yy.Sinkiang (Çin); Brahmi alfabesi Med-Hazar Grubu:
Gilanca, Mazenderanca, Simnanca, Sorhece;
Talişçe, Āzerī
Yeni İrani Diller(İslamlaşma çağından sonra)Uyarlanmış Arap alfabesi, Sovyetler Birliği’ndeKiril alfabesi; bazılarında yazı diline geçilmemiş
KUZEYDOĞU-İRANİ:Osetçe (Yeni İskitçe?): 10. yy.dan sonraRusya, Gürcistan; başlarda Gürcü alfabesiyle
Yağnobca (Yeni Soğdice?):
Semerkant’ın güneyinde, eskiden Tacikistan
GÜNEYDOĞU-İRANİ:Pamir-Grubu:
–  Vahça
–  Yazgulamça,
Şuğni:
Oroşori, Bartangi, Bajuri, Roşani, Hufi, Şuğni, Sarikoli (Sinkiang’da)
–  Sangleççe-İşhkaşmi-Grubu
Paşto-Grubu:
Paşto; Yidğa, Munji
 Ormuri, Paraçi
GÜNEYBATI-İRANİ:Farsça: 9. yy.’dan sonra (İran, Afganistan vs.)
Tacikçe: 9. yy.’dan sonra (Tacikistan vs.)
Fārs havzasının lehçeleri
Tatça (Azerbaycan)

Leave a comment